- Hệ sinh thái suối cá và câu chuyện giữ cá
Suối cá là một trong những phong cảnh đặc trưng nhất của bản Bướt với chiều dài 3km chảy quanh bản Bướt. Dòng suối có hơn chục loài tôm cá, nhiều nhất là cá pa chạt (theo như cách gọi của địa phương).
Dòng suối đã có từ …., với nguồn tôm cá dồi dào, người dân thường bắt cá từ đây để cải thiện bữa ăn sau những chuyến đi rừng. Vì thế mà đã có giai đoạn số lượng tôm cá và đa dạng sinh học trên dòng suối giảm đáng kể. Lo ngại trước tình hình này, dân làng đã họp bàn, ra quy định không cho đánh bắt cá suối. Ai vi phạm sẽ phải chịu phạt 20kg thóc. Cuộc họp cuối cùng thống nhất về lệnh cấm, được đưa vào hương ước và các gia đình ký cam kết không vi phạm.
Sau khi hương ước được đưa ra, các tổ tự quản đi tuần thường xuyên, nhắc nhở và giữ an ninh. Dân làng không dám vi phạm, nhưng người bản khác không biết vẫn đến xúc cá. Hơn chục năm sau lệnh cấm đánh bắt, tôm cá lại về trù phú. Từng đàn cá sống “hạnh phúc” khi không còn bị đánh bắt. Khách du lịch ghé thăm bản Bướt đã có thể cho cá ăn, nhưng nếu vi phạm quy định vẫn sẽ bị phạt.
2. Lợi ích từ việc sản xuất hữu cơ tới dòng suối
Sự chuyển hướng theo sản xuất hữu cơ tại bản Bướt đã đem lại nhiều lợi ích to lớn cho hệ sinh thái nơi đây. Việc áp dụng phương pháp canh tác hữu cơ giúp cho đất đai, cây cối và nguồn nước trở nên trong sạch, tinh khiết hơn, thiên nhiên đã dần khôi phục lại trạng thái nguyên sơ của mình. Nhờ vào đó, nguồn nước của dòng suối tại bản Bướt đã trở nên trong xanh, sạch sẽ hơn. Đây chính là môi trường sống lý tưởng cho tôm cá sinh sôi, phát triển.